براي بررسي وقايع 17شهريور 57 بايد قدري به عقب بازگشت وسير وقايع را از سال 56 دنبال كرد.خروش عمومي مردم در سال 56 به نحوي بود كه آن سال، سال عقب نشيني وتزلزل رژيم به شمار مي آمد. تمام شهرهاي ايران وبالاخص شهرهاي تهران، اصفهان، قم و مشهد در جوش وخروش براي محو آثار سلطنت وبراندازي رژيم بودند.

تجمعات عظيم ديني وانقلابي مردم در رمضان ومحرم وهمچنين تجمعات سياسي به علاوه ي انتشار اعلاميه وشب نامه از ديگر فعاليت هاي عليه رژيم به شمار مي آمد.

درست در چنين زماني رحلت حاج آقا مصطفي خميني، فرزند امام به طرز مشكوك در نجف منجر به درگيري مردم با حكومت وكشته وزخمي شدن عده اي كثير گرديد.علاوه بر قيام اعتصاب در دستگاه هاي دولتي وتظاهرات گوناگون حركت ملت را لحظه به لحظه وروز به روز شديدتر مي نمود.

در همين زمان دولت آموزگار با شعار نمادين (دوران فضاي باز سياسي)در 27مرداد 56 روي كار آمد وبدون انكه كاري از پيش ببرد در 4شهريور 57 بركنار شد.

شاه پس از آنكه از عده زيادي نااميد گشت، به گزينه اي چون شريف امامي رسيد.دولت شريف امامي با شعار (آشتي ملي) در 4شهريور 57 منصوب شد شريف امامي قبول مسوليت نخست وزيري را منوط به شرطي گذاشت كه بر اساس آن بتواند به صورت خودسرانه وبر اساس مصلحت خود عمل كند وشاه نيز براي نخستين بار چون چاره اي جز اين نداشت پذيرفت.
گفتني است شريف امامي در اولين اقدام خود براي خودنمايي مبادرت به انجام پاره اي اصلاحات كرد از جمله  تاريخ شاهنشاهي را تغيير داد، قمارخانه ها را تعطيل كرد، و براي مطبوعات فضاي باز سياسي ايجاد نمود تا بتواند توجهه مذهبيون را به خود جلب كند.

اما باز كردن فضا براي مطبوعات نه تنها منجر به مقبوليت شريف امامي نشد، بلكه باعث گرديد تا زبان قلم گشوده شده ومطبوعات با استفاده از اين فرصت به افشاي جنايات انجام شده توسط رژيم بپردازند.

به هر روي در شب 27رمضان (9شهريور 57)هنگامي كه صدها هزارجمعيت با خاتمه مراسم مختص اين دهه به منازل خود باز مي گشتند نرسيده به ميدان ژاله با شعله هاي آتش كه به سوي آسمان زبانه مي كشيد مواجه گشتند مردم كه از گوشه وكنار در حال فرار بودند با تيراندازي نيروهاي ساواك روبه رو شده وبه اين ترتيب 11نفر شهيد وجمعي نيز مجروح شدند.

همان روز وفرداي آن روز روزنامه هاي داخل وخارج واقعه ي كشتار بي رحمانه ي مردم توسط رژيم را منعكس كردند. پس از وقوع اين واقع ي خونين از سوي مراجع اعلام گرديد كه نماز عيد فطر در ميدان ژاله خوانده مي‏شود كه همين طور هم شد. در روز عيد فطر ودر خطبه هاي نماز به صراحت اعلام گرديد كه شاه بايد برود وامام خميني باز گردد.

در همان روز عيد فطر قرار بربرپايي تظاهرات ديگر در روز پنجشنبه 16شهريور گذاشته شد. رژيم  از شب قبل از 16شهريور اقدام به برقراري حكومت نظامي كرده بود اما نتوانست در برابر اجتماعات عظيم مردمي كه براي راهپيمايي رهسپار گشته بودند مقاومت كند به همين علت سربازان عصباني وفاقد تجربه ي نظامي تظاهر كنندگان را به رگبار گلوله بستند وجمع زيادي را شهيد ومجروح ساختند. در بسياري نقاط ديگر از جمله سه راه ژاله، خيابان شهباز وچندين خيابان ديگر نيز عده اي به شهادت رسيدند.

رژيم غاصب به اين ترتيب جمعه نوراني را به جمعه سياه مبدل ساخت. مخابره وانتشار فاجعه اي به اين عظمت چهره وحشتناك رژيم را براي همه مشخص كرده وهمه را به نفرت عليه شاه ترغيب مي كرد.

با توجهه به سير تاريخي وقايع مي توان نتيجه گرفت كه عدم تسلط لازم توسط رژيم براي اتخاذ خط مشي درست سياسي وعدم اطلاع از علاقه ونفوذ روحانيون در بين ملت باعث گرديد تا قيام 17شهريور 57 به عنوان نقطه عطف مبارزات ملت با حاكميت به حساب بيايد وعامل مهمي در جهت تسريع سقوط رژيم گشته و ماهيت اصلي رژيم با كشتن مردم بي گناه براي همگان افشا گردد

يكي از كرامات و مناقب امير المومنين علي بن ابي طالب(ع) واقعه رد شمس است . امام صادق(ع) ميفرمايد:روزي  پيامبر خدا نماز عصر خود  را خواند كه علي آمد(و در نزد ايشان نشست ) پيامبر براي استراحت سر مباركشان را بر دامن علي گذاشتند وبه خواب رفتند .هنگامي  سر از دامن علي برداشتند كه خورشيد غروب كرده بود از علي پرسيدند :اي علي نماز عصر را نخوانده اي ؟ گفت : نه يا رسول الله . پيامبر خدا فرمود : خداوندا علي در كار اطاعت تو بود خورشيد را برايش برگردان . در اين هنگام خورشيد  بازگشت . (1) بي شك  چنين واقعه اي نمي تواند در حق افراد عادي صورت بپذيرد امام علي (ع) در بيان اين منقبت خود مي فرمايد :خداوند كه خجسته و والاست خورشيد را دو بار براي من برگرداند و بجز براي من براي هيچ كس از امت محمد(ص)  چنين نكرد .(2) اسما بنت عميس كه خود شاهد يكي از موارد رد شمس بوده است مي گويد : من خورشيد را ديدم كه چگونه پس از غروب نمودن طلوع كرد تا آنكه علي نماز عصرش را خواند.(3) چنين واقعه اي در دوران خلافت آن حضرت نيز پيش آمد كرده است جويريه بن مسهر مي گويد : همراه امير مومنان علي بن ابي طالب از جنگ نهروان بر مي گشتيم تا آنكه به هنگام نماز عصر به سرزمين بابل رسيديم. امير مومنان پياده شدند ويارانشان نيز پياده  شدند . علي (ع) فرمود : اي مردم اين زميني است كه نفرين شده و دو بار مورد عذاب واقع شده وسومي را انتظار مي كشد و اين يكي از سرزمين هاي واژگون شده است . ونيز اولين سرزميني است كه در آن بت پرستيده شده است و بر هيچ پيامبرو وصي پيامبري حلال نيست كه در آن نماز بخواند . هريك از شما كه مي خواهد در اينجا نماز بخواند. مردم پراكنده شده ونماز گزاردند ولي آن حضرت براستر پيامبر خدا سوار شده و به راه افتاد با خود گفتم :سوگند به خدا از اميرمومنان پيروي خواهم كرد و امروز در نمازم از او تقليد خواهم نمود . بنا بر اين در پي آن حضرت به راه افتادم هنوز از پل "سوراء" نگذشته بوديم كه خورشيد غروب كرد .  من به ترديد افتادم (كه چرا علي ع نماز خود را نخواند). ايشان رو به من كرد و فرمود : اي جويريه آيا ترديد كردي؟ گفتم : آري اي امير مومنان . حضرت در جايي پياده شد و وضو گرفت  و آنگاه ايستاد و سخني گفت كه نفهميدم گويي به زبان عبري بود . آنگاه فرمود : نماز . سوگند به خدا خورشيد را ديدم كه با خروش وهياهويي از بين دو كوه بيرون آمد . آن حضرت نماز عصر را خواند و من هم  با ايشان نماز گزاردم وچون از نماز فارغ شديم شب همانگونه كه بود بازگشت. آنگاه علي(ع) رو به من كرد و فرمود :...من از خداوند به اسم اعظمش درخواست كردم كه خورشيد را برايم برگرداند. وقتي جويريه اين واقعه را ديد گفت :سوگند به پروردگار كعبه كه تو وصي پيامبر(ص)هستي .(4)

همان حكايت ماهي و درياست؛ نه قدر آب مي‌دانيم و نه شكر آن را بجاي مي‌آوريم. اين نه فقط حال و روز تهراني‌ها كه شايد توصيف بي وفايي خيلي از ما ايراني‌ها باشد. حرم حضرت عبدالعظيم حسني عليه السلام آنقدر در دسترس است و باريابي به بارگاه ايشان آنقدر سهل كه همچون ماهي در درون دريا، از وجود انوار كرامت ايشان غافليم. بارها شنيده‌ايم كه هر كه او را زيارت كند گويا سيد الشهدا عليه اسلام را زيارت كرده است اما كو گوش شنوا!

اين مطلب عرض ادبي است به پيشگاه «مَنْ  بِِزِيارَتِهِ ثَوابُ زِيارَة سَيِّدِ الشُّهَداءِ يُرْتَجي»؛ در اين روزها كه سالگرد وفاتشان است.

زيارتنامه حضرت عبدالعظيم حسني عليه اسلام

اَلسَّلامُ عَلي آدَمَ صِفْوَة اللهِ اَلسَّلامُ عَلي  نُوحٍ نَبِيِّ اللهِ اَلسَّلامُ عَلي اِبْراهيمَ خَليلِ اللهِ اَلسَّلامُ  عَلي مُوسي كَليمِ اللهِ اَلسَّلامُ عَلي عيسي رُوحِ اللهِ اَلسَّلام  عَليكَ يا رَسولَ اللهِ اَلسَّلامُ عَليكَ يا خيرَ خَلْقِِ اللهِ  اَلسَّلامُ عَليكَ يا صَفِيَّ اللهِ اَلسَّلامُ عَليكَ يا مُحَمَّدَ بْنَ  عَبْدِاللهِ خاتَمَ النَّبيّينَ اَلسَّلامُ عَليكَ يا اَميرَالْمُؤمِنينَ  عَلِيَّ  بْنَ اَبيطالِبٍ وَصِيَّ رَسُول اللهِ اَلسَّلامُ عَليكِ يا  فاطِمَة سيِّدَة نِسآءِ الْعالَمينَ اَلسَّلامُ عَليْكُما يا سِبْطَيِ  الرَّحْمَة وَ سيِّديْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّة اَلسَّلامُ عَليْكَ يا  عَليَّ بْنَ الْحُسيْنِ سيِّدَ الْعابِدينَ وَ قُرَّة عيْنِ النّاظِرينَ  اَلسَّلامُ عَليْكَ يا مُحَمَّدَ بْنَ عَليٍّ باقِرَالْعِلْمِ  بَعْدَالنَّبي اَلسَّلامُ عَليْكَ يا جَعْفَرَبْنَ مُحَمَّدٍ الصّادِقَ  الْبـآرَّ الْـاَمينَ اّلسَّلامُ عَليْكَ يا مُوسي بْنَ جَعْفَرِ  الطّاهِرَالطُّهْرَ اَلسَّلامُ عَليْكَ يا عَليَّ بْنَ مُوسَي الرِّضَا  الْمُرْتَضي اَلسًّلامُ عَليْكَ يا مُحَمَّدَ بْنَ عَليٍّ التَّقيّ  اَلسَّلامُ عَليْكَ يا عَلي بْنَ مُحَمَّدٍ النَّقِيَّ النّاصِحَ  الْـاَمينَ اَلسَّلامُ عَليْكَ يا حَسَنَ بْنَ عَليّ اَلسَّلامُ عَلي  الْوَصيِّ مِنْ بَعْدِهِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي نُورِكَ وَ سِراجِكَ وَ  وَلِيِّ وَليِّكَ وَ وَصِيِّ وَصيِّكَ وَحُجَّتِكَ عَلي خَلْقِكَ  اَلسَّلامُ عَليْكَ ايُّهَا السّيِّدُ الزَّكِيُّ وَ الطّاهِرُ الصَّفِيُّ  اَلسَّلامُ عَليْكَ يَا بْنَ السّادَة الْاَطْهارِ اَلسَّلامُ عَليْكَ يَا  بْنَ الْمُصْطَفيْنِ الْـاَخيارِ اَلسَّلامُ عَلي رَسُولِ اللهِ وَ عَلي  ذُريَّةِ رَسُولِ اللهِ وَ رَحْمَة اللهِ وَ بَرَكاتُهُ اَلسَّلامُ عَلي  الْعَبْدِ الصّالِحِ الْمُطيعِ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمينَ وَ لِرَسُولِهِ وَ  لِاَميرِ الْمُؤمِنينَ اَلسَّلامُ عَليْكَ يا اَبَاالْقاسِمِ ابْنَ  السِّبْطِ الْمُنْتَجَبِ الْمُجْتَبي اَلسَّلامُ عَليْكَ يا مَنْ  بِِزِيارَتِهِ ثَوابُ زِيارَة سَيِّدِ الشُّهَداءِ يُرْتَجي اَلسَّلامُ  عَليْكَ عَرَّفَ اللهُ بيْنَنا وَ بيْنَكُمْ في الْجَنَّة وَ حَشَرَنا في  زُمْرَتِكُمْ وَ اَوْرَدَنا حَوْضَ نَبيِّكُمْ وَ سَقانا بِكَاْسِ  جَدِّكُمْ مِنْ يَدِ عَلِيِّ بْنِ اَبيطالِبٍ صَلَوات اللهِ عَليْكُمْ  اَسْئَلُ اللهَ اَنْ يُرِيَنا فيكُمُ السُّرُورَ وَ الْفَرَجَ وَ اَنْ  يَجْمَعَنا وَ ايّاكُمْ في زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ صَلي اللهُ  عَليْهِ وَ آلِهِ وَ اَنْ لايَسْلُبَنا مَعْرِفَتكُمْ اِنَّهُ وَليٌّ  قَديرٌ اَتَقَرَّبُ اِلي الله بِحُبِّكُمْ وَ الْبَرائَةِ مِنْ  اَعْدائِكُمْ وَ التَّسْليمِ اِلي اللهِ راضياً بِهِ غيْرَ مُنْكِرٍ وَ  لامُسْتَكْبِرٍ وَ عَلي يَقينِ ما اَتي بِهِ مُحَمَّدٌ نَطْلُبُ بِذلِكَ  وجهك يا سيِّدي اَللّهُمَّ و رِضَاكَ وَالدّارَ الاخِرَةَ يا سَيِّدي وَ  ابنَ سَيِّدي اِشفَع لِي فِي الجَنَّةِ فَاِنَّ لَكَ عِندَاللهِ شَأناً  مِنَ الشَّأنِ اَللّهُمَّ اِنّي اَسئَلُكَ اَن تَختِمَ لي بِالسَّعادَةِ  فَلا تَسلُب مِنّي ما اَنَا فيهِ وَ لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ  الْعَليِّ الْعَظيمِ اَللّهُمَّ اسْتَجِبْ لَنا وَتَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ  وَ عِزَّتِكَ وَ بِرَحْمَتِكَ وَ عافيَتِكَ وَ صَلّي اللهُ عَلي مُحَمَّدٍ  وَ آلِهِ اَجْمَعينَ وَ سَلَّمَ تَسْليماً يا اَرْحَمَ الّراحِمينَ.