سال نو مبارك
...
گروه دين و انديشه «خبرگزاري دانشجو» - حامد صارم؛ اقوام مختلفي كه در جاي جاي اين كره خاكي زندگي مي‌كنند داراي آداب و رسوم مخصوص به خود هستند. آداب و رسوم‌هاي مختلف خواستگاه‌هاي مختلفي دارند؛ بعضي از آداب و رسوم‌ها متاثر از شرايط آب و هوايي منطقه زندگي اين اقوام مي‌باشد كه نوع پوشش و تنوع غذايي كه در مناطق مختلف وجود دارد را مي‌توان از اين قبيل دانست. برخي از اين آداب و رسوم متاثر از اعتقادات خاصي است كه در قوميت‌هاي مختلف موجود است. اين قسم از آداب و رسوم ها شايد از اهميت بالاتر و حساسيت ويژه اي برخوردار باشد.
با توجه به اين مهم كه اعتقادات اعم از صحت و سقم مي‌باشد چه بسا بعضي از اين اداب و رسوم‌ها از مصاديق خرافات باشند، اما نمي‌توان به يكباره همه آداب و رسوم را متهم به خرافه‌گرايي كرد و بايد در ريشه‌ها و خواستگاه‌هاي آنها دقت كرد و با توجه به آن به قضاوت نشست. بسياري از آداب و رسوم‌ها ريشه در تعاليم وحياني انبياء الهي دارد.
حجت قبل از خلقت است
بايد به اين نكته توجه كرد كه قبل از خلقت نوع بشر، خداوند ابتدا حجت خويش را خلق نموده است. (1) و يكي از شئون مهم بشر، زندگي اجتماعي انسان است.
بي‌شك مهمترين تاثيرات در فرهنگ‌ها مرهون تلاش انبيا در طول تاريخ بوده است؛ زيرا يكي از شئون مهم انبيا الهي در ميان جامعه بشري فرهنگ سازي ايشان است؛ و فرهنگ صحيح يكي از حيثيات امر هدايت است. از اين رو بسياري از فرهنگ‌ها و آداب رسوم كهن كه در اقوام مختلف موجود بوده ريشه‌اي وحياني دارد، البته نبايد از نظر دور داشت كه برخي آداب و رسوم هايي كه منشا پيدايش آن انبياي الهي بوده اند؛ در طول تاريخ دستخوش دگرگوني هاي مختلف شده است و با خرافه مخلوط شده است.
نوروز از جمله آداب و رسومي است كه از باستان تا به امروز باقي مانده است. هرچند نوروز از آداب و رسومي است كه ريشه در اعتقادات صواب دارد اما آغشته به خرافاتي هم شده است كه از جمله آن خرافه‌ها مي‌توان نحوست روز سيزدهم را نام برد.
نوروز مورد تاييد اهل بيت
اما اصل نوروز ريشه در فرهنگ‌سازي انبيا و پيامبران گذشته دارد؛ چراكه نوروز در نزد اهل بيت عليهم السلام مورد تخطئه و نهي قرار نگرفته است. قابل توجه است كه برخي از رسوم ايران باستان در نگاه ائمه معصومين (ع) مغاير با فرهنگ و سنت حنيف ابراهيم معرفي شده است، اما نوروز با حنيفيت ابراهيم خليل الله مغايرتي ندارد. بنابر اين در نزد ايرانيان آداب رسوم باستاني با توجه به تاييد اهل بيت داراي ارزش و اعتبار خواهد بود و الا صرف باستاني بودن يك آداب و رسوم به خودي خود ارزش نيست.
بايد توجه داشت كه آداب و رسوم و فرهنگ با يك شي عتيقه بسيار متفاوت است. ممكن است يك كوزه گلي كه از گذشته دور تا به امروز به ما رسيده است ارزشي باستاني داشته باشد؛ نبايد ارزشي كه براي اشياء عتيقه وجود دارد باعث خلط اين موضوع شود كه هرچيزي كه مربوط به گذشته است ارزشمند مي‌باشد. چه بسا سنت هايي كه در گذشته چه ايران باستان و چه عرب جاهلي وجود داشته كه خرافه محض باشد.
نوروز در كلمات اهل بيت در حد بالايي مدح شده است و هرچند كه در روايات از آن تعبير به عيد نشده است. از اين رو براي نورز قائل به ارزش هستيم.
مدح بلند نوروز در فرمايشات اهل بيت عليهم السلام
تعابيري كه در روايات از نوروز شده تعابيري بلند است؛ بايد به اين نكته توجه داشت كه تعريف اهل بيت از يك موضوع مانند نوروز نشان‌دهنده حقيقتي در آن مطلب است و نبايد اين گمان به ذهن رجوع كند كه اهل بيت قصد داشتند نوعي هم‌خواني با آموزه هاي اسلام يا نوعي جهت‌دهي به يك سنت قديمي ايجاد كنند.
بالاترين و مهمترين آموزه اسلام و قرآن كه حتي توحيد را هم تحت الشعاع خود قرار مي‌دهد بحث ولايت علي عليه السلام است. به حدي كه اگر شخصي سال‌ها به عبادت بپردازد ولي ولايت و وصايت آن حضرت را معتقد نباشد اعمال او، نماز او و موحد بودن او برايش سودي نخواهد داشت. از اين رو ولايت بالاترين آموزه ديني اسلام است. نوروز در روايات پيوندي مهم با ولايت علي عليه السلام دارد.
نوروز از اسماء اميرالمومنين علي عليه السلام
از نبي مكرم اسلام روايت است كه براي علي عليه السلام هفده اسم است نزد عرب «علي» نزد مادرش«حَيْدَرَةُ» در تورات اليا در انجيل «بريا» در زبور«قريا» در روم «بظرسيا» و نزد فارس‌ها «نوروز»و ... است. (2)
نوروز روز بيعت با اميرالمومنين
نوروز روزي است كه با علي عليه السلام بيعت شد. نوروز روز ولايت است. امام صادق عليه السلام فرمودند: «نوروز روزي است كه پيامبر امر كردند كه اصحاب با علي عليه السلام بيعت كنند. از انجاييكه علي عليه السلام امير مومنين است، نوروز روزي است كه از جنيان بر ولايت علي عليه السلام بيعت گرفته شد؛ نوروز روزي است كه در آن براي امير المونين بيعت گرفته شد و در نورز بيعت دوم واقع شد» (3) معلوم است كه در نوروز دوبار براي امير المومنين بيعت گرفته شده است.
نوروز روز برائت از دشمنان خداوند و اهل بيت (ع)
نوروز روزي است كه بزرگترين دشمنان خدا در آن روز نابود شده‌اند و روزي است كه در آينده خبيث‌ترين دشمنان خاندان وحي در نوروز به هلاكت خواهند رسيد، لذا مي‌توان گفت نوروز روز هدم كجي‌ها و نابودي دروغ‌هاي بزرگ است.
در روايت شريف آمده است: «نوروز روزي است كه امير المومنين علي عليه السلام بر شانه رسول الله رفت و بت‌هاي قريش را سرنگون ساخت و در نوروز بود كه حضرت ابراهيم بت‌ها را شكستند. نوروز همان روزي است كه رهبر خوارج «ذي الثديه» به درك واصل شد و اميرالمومنين بر خوارج پيروز شد. در نوروز حضرت قائم كه خداوند ظهورش را نزديك بگرداند بر دجال پيروز مي‌شود و در كوفه دجال را به دار خواهد آويخت و هيچ نوروزي نيست الا اينكه ما اهل بيت متوقع ظهور امام زمان در آن هستيم» (4)
نوروز براي اهل بيت است
شايد در تصور ما اين باشد كه ايام خاصي متعلق به اهل بيت است مثل نيمه شعبان يا روز غدير و يا روزي مثل روز عاشورا، اما حقيقت اين نيست. نوروز هم متعلق به اهل بيت عصمت و طهارت مي‌باشد، لذا ادعاي اينكه نوروز خاص ايرانيان است با روايات تطبيق نمي‌كند در اين روايت بسيار جالب مي‌خوانيم: «نوروز از ايام ما مي‌باشد و از ايام شيعيان ما است اين روز را عجم حفظ كرد و شما (منظور عرب) آن را ضايع كرديد...» (5)
علاوه بر اين كه نوروز روز اهل بيت است روزي است كه توقع ظهور امام زمان نيز در اين روز مي‌رود كه در سطور گذشته به آن اشاره شد، اما نكته‌اي بسيار جالب در اين روايت تعريف و تمجيد بي‌نهايت بالا از فارس يعني ايرانيان مي‌باشد. به نظر مي‌آيد كه اين بزرگترين تعريف از يك قوم توسط اهل بيت باشد.
ايران باستان محب اهل بيت بوده است
زماني كه يك آيين يا آداب رسوم بعد از چند هزار سال هنوز زنده است، دلالت بر اهميت ويژه آن آيين يا آداب و رسوم مي‌كند و عميق بودن اين رسم يا آيين را در نهاد آن ملت مي‌رساند كه باعث شده است بعد از هزاران سال هنوز زنده باشد. مانند ايام شهادت حضرات معصومين كه بعد از گذشت صدها سال هم چنان زنده و پا برجاست بالاخص ايام شهادت امام حسين عليه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها.
نوروز ساليان طولاني است كه در ميان ايرانيان بوده است شايد بيش از چهار هزار سال. با توجه به ريشه نوروز در اعماق تاريخ ايران زمين، و علت بزرگي اين روز نزد ايرانيان با توجه به فرمايش امام صادق عليه السلام مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه ايرانيان همواره حفظ كننده و احياگر حقيقت بوده‌اند. نوروز سمبل اوج محبت و دوستي ايرانيان به اهل بيت خاصه اميرالمومنين عليه السلام است. و چه تعبير ظريفي را امام صادق عليه السلام به كار بردند؛ اينكه نوروز روزي براي ما و شيعيان ما است كه ايرانيان آن را حفظ كردند.
نوروز؛ شاهد شيفتگي ذاتي ايرانيان به اميرالمومنين
ايرانيان باستان، روزي را بزرگ داشتند كه درآن روز قرار بود كه از همه براي اميرالمومنين بيعت گرفته شود. نمي‌توان گفت اين هم‌خواني بين رسم ايرانيان و اموزه‌هاي شيعه اتفاقي است و گذشتگان فارس از اهميت ويژه اين روز بي‌خبر بوده‌اند؛ چراكه امام عليه السلام مي‌فرمايد «فارس‌ها اين روز را حفظ كردند» از اين رو شيفتگي ذاتي ايرانيان به اميرالمومنين باعث شده است كه ايران، اسلام و نهايتا شيعه را بپذيرد و نوروز شاهدي بزرگ بر اين مدعا است.
اهل بيت، نوروز و ايران سه واژه‌اي كه با يكديگر عجين شده‌اند
برخي حمله يك سري عرب به رهبري انساني جاهل و غاصب را علت هدايت ايران به نور اهل بيت دانستند كه اين امر هم جفا به اهل بيت است و هم ناديده گرفتن شأن بلند ايرانيان. نمي‌توان خردورزي ايرانيان را در قبول كردن اهل بيت ناديده گرفت و تشيع ايرانيان را به چند سال حكومت يك سلسله در ايران منحصر كرد.
به هر حال ايران از باستان تا كنون سرزمين اهل بيت بوده و هست و ان‌شاءالله خواهد بود كما اينكه در روايات ظهور حضرت مهدي اين امر روشن است كه ايران سرزمين ياوران حضرت مهدي است. اهل بيت، نوروز و ايران سه واژه‌اي هستند كه با يكديگر عجين شده‌اند. هرجا نامي از ايران برده مي‌شود محبت و ارادت به اهل بيت نيز همراه آن به ذهن شنونده متبادر مي‌شود. ايران، در موسم‌هاي شادي اهل بيت شاد است و در زمان‌هاي عزاي اهل بيت يك پارچه عزادار است.
دوستي با اهل بيت اجر رسالت است
ايرانيان بارها نشان داده‌اند كه دوستي با اهل بيت را با هيچ چيزي عوض نخواهند كرد هرچند كه در اين راه سنگين‌ترين هزينه‌ها را پرداخت كنند. هرگاه نوروز با محرم قرين شده است دسته جات عزاداري برپاشده و پرچم‌هاي سياه بر افراشته است.
نوروز يعني پايبندي ايرانيان به ولايت علي عليه السلام. نوروز يعني انتظار نابودي دجال‌ها. نوروز يعني انتظار موعودي كه بناهاي شرك و نفاق را در هم مي‌پاشد. و امسال نوروز قرين است با ايام شهادت بانوي بزرگي كه براي حفظ ولايت علي عليه السلام جان خود و فرزند شش ماهه خويش را فدا كرد.
عزاي فاطميه يعني اداي حق رسالت
تعجبي ندارد كه در ايام نوروز لباس عزا تن كنند؛ چرا كه نوروز، روز مرگ دجال است و شهادت فاطمه زهرا سلام الله عليها رسوايي رگ و ريشه دجال است. نوروز؛ روز شكستن بت‌هاي قريش است و فاطمه زهرا شهيد شد تا امت پيامبر به قهقري نرود. شهادت صديقه طاهره باعث شكستن دو بت قريش بود. از اين جهت نوروز امسال همگام با «هِق هِق»هايي است كه در واقع نداي «حَق حَق» است.
عزاي فاطميه يعني اداي حق رسالت. هرچند مردم مدينه نتوانستند اجر رسالت را پرداخت نمايند و هرچند كه اهل مدينه، نتوانستند حق را بيايند اما امروز ايران همان ايراني است كه پيامبر اسلام از غيب به آن خر دادند و فرمودند: «لو كان الدين متعلّقا بالثريّا لتناوله رجال من أبناء فارس ....» (6) اگر دين آويزان در ستاره ثريا باشد مرداني از فارس به آن خواهند رسيد.
اگر عرب مدينه ان روز نتوانست و يا نخواست كه ايه شريفه: « قل لا اسئلكم عليه اجرا الا الموده في القربي» را بفهمد و به جاي تسليت به آن بانوي مجلله به پشت درب خانه‌اش هجوم آوردند دو بار پشت در خانه وحي هيزم جمع كردند. (7) سرانجام در خانه وحي را آتش زدند و كردند آنچه كه كردند. امروز ايرانيان و همه شيعيان جهان آيه مودت را خوب فهميده‌اند و محبت اهل بيت را جرعه‌جرعه نوشيده اند و به تاسف اين واقعه ناگوار حتي در نوروز اين مناسبت باستاني عزادار خواهند بود.
پي نوشت ها:
1. اشاره به آيه 30 سوره بقره «...اني جاعل في الارض خليفه....»
2. .الفضائل (لابن شاذان القمي) ص 175 و في ذكر اللوح المحفوظ الذي نزل به جبرئيل على النبي ص ما ينفع للمستبصرين
3. مستدركالوسائل، ج 6، ص 352 - 40- باب استحباب صلاة يوم النيروز
4. همان
5. همان
6. بحارالأنوار، ج30، ص 223
7. زخم آتش علي لباف
...
...
...
...
آداب عيد نوروز در تركمنستان
در كشور تركمنستان، طبق رسم قديم و جديد، دوبار در سال جشن سال نو گرفته مي‌شود. يكي از اين جشن‌ها با استناد به تقويم ميلادي كه به تاييد سازمان ملل رسيده، به عنوان جشن بين‌المللي«سال نو» شناخته مي‌شود و ديگري برگزاري عيد نوروز به نشانه‌ي احياي دوباره‌ي آداب و رسوم ديرينه‌ي مردم تركمنستان است. مردم تركمنستان در اين ايام با پختن غذاهاي معروف نوروزي مانند نوروز كجه، سمنو و اجراي بازي‌هاي مختلف جوانان تركمن، حال و هواي ديگري به اين جشن و شادي مي‌دهند. در ايام نوروز مسابقات مختلفي در تركمنستان برگزار مي‌شود كه مي‌توان به مسابقات اسب‌‌دواني، پرش براي گرفتن دستمال از بلندي، خروس جنگي و ... اشاره كرد.
آداب عيد نوروز در افغانستان
نوروز در افغانستان يا به عبارتي در بلخ و مركز آن مزار شريف، هنوز به همان شكوه پيشين برگزار مي‌شود. در روزهاي اول سال، همه‌ي دشت‌هاي بلخ و ديوار و پشت‌بام‌هاي گلي آن پر از گل سرخ مي‌شود. گويي بلخ سبدي از گل سرخ است! رسم است كه در اولين روز عيد نوروز، علم امام علي با مراسم خاص و با شكوهي در صبح آن روز برافراشته شود. با افراشته شدن آن، جشن نوروز نيز رسماً آغاز مي‌شود و تا چهل شبانه روز ادامه مي‌يابد. در اين چهل شبانه‌روز حاجت‌مندان و بيماران براي شفا در پاي اين علم مقدس به چله مي‌نشينند. مردم اين سرزمين بر اين باورند كه اگر برافراشته شدن علم به آرامي و بدون لرزش و توقف از زمين بلند شود، سالي كه در پيش است نيكو و ميمون است. از آيين و رسم نوروز در سرزمين بلخ مي‌توان به شستشوي فرش‌هاي خانه و زدودن گرد وغبار پيش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبيل بزكشي، شتر جنگي، شتر سواري، قوچ جنگي و كشتي خاص اين منطقه اشاره كرد.
آداب عيد نوروز در پاكستان
در ميان مردم پاكستان، تقويم و روزشمار يا سال نماي نوروز از اهميت خاصي برخوردار است. از آداب و رسوم عيد نوروز در ميان مردم پاكستان مي‌توان به خانه تكاني و يا به عبارتي پاكيزه كردن خانه و پوشيدن لباس نو و تهيه كردن انواع شيريني و همچنين پختن غذاهاي معروف اين ايام و عيدي دادن و گرفتن و ديد و بازديد اقوام اشاره كرد. در ايام نوروز مردم پاكستان از گفتار نامناسب پرهيز كرده و يكديگر را با احترام صدا مي‌زنند.
نوروز در جمهوري آذربايجان
يكي از جشن‌هاي بزرگ مردم جمهوري آذربايجان نوروز است. مردم اين سرزمين به جهت اعتقادات شديد يه آيين و مراسم نوروز، براي با شكوه‌تر انجام شدن جشن نوروز، براي اين مراسم تداركات ويژه‌اي مي‌بينند؛ از قبيل سرودن ترانه‌هاي پيش از نوروز، تدارك بساط شادي ايام نوروز، تهيه‌ي لوازم و مواد مورد نياز، سفره‌ي نوروز، تهيه‌ي چيستان‌هاي نوروزي، ستايش و نفرين‌هاي نوروزي، پند و امثال نوروزي و انجام آيين و مراسم نوروزي. در ميان مراسم نوروزي، مراسم خاطره‌انگيزي همچون ارسال خوان سمنو، انداختن كلاه پوستين به درها، آويزان كردن كيسه و توبره از سوراخ بام در شب عيد و درخواست تحفه‌ي عيد در اين سرزمين موسوم است.
البته برپايي عيد نوروز در كشورهاي ديگري مثل تاجيكستان، ازبكستان، قرقيزستان، بعضي از مناطق مصر، و حتي مناطق كردنشين عراق و تركيه هم برگزار مي‌شود.
...
..
....
آداب عيد نورو
موقع تحويل سال نو همه اهل خانه با لباس نو بر سر سفره مي نشينند، مادر اسپند دود مي كنند، يكي از بچه ها شمع روشن مي كند، پدر قرآن مي خواند و …
هر كدام از اين آداب و رسوم عيد، فلسفه خاص خود را دارد؛ مادر اسپند دود مي كند براي دوري از چشم زخم حسود، با روشن كردن شمع، بر روشنايي خانه و زندگي تاكيد مي شود و از خانواده بزرگ افراد خانواده مي خواهند تا در سال نو، خانه آنها را با شمع وجود پدر و مادر نوراني كند؛ قرآن خوانده مي شود تا در آغاز سال نو دل ها به سوي خداوند بزرگ سوق داده شود و از صاحب قرآن خواسته شود كه در اين سال جديد نيز يار و مددكار اهل خانه باشد، حضور ثابت و گسترده قرآن نه تنها در سفر عيد بلكه در تمام آداب اجتماعي نوروز نشان از مردم ايران زمين توجه به قرآن دارد و قرائت قرآن و بوسيدن آن در ساعات تحويل سال از جمله آداب سال تحويل است.
بر سر سفره عيد، سكه، برنج، آب، ماهي قرمز، آيينه و … نيز ديده مي شود كه سكه نشان از خير و بركت و رفاه؛ برنج، نشاني از خير و بركت و فراواني؛ آب، نشان صافي و پاكي و روشنايي و گشايش كار؛ ماهي قرمز، شگون دارد؛ آيينه، براي رفع كدورت و نشاني ازصفا و پاكي و يكرنگي است.
افراد خانواده بعد از تحويل سال نو با هم روبوسي كرده و عيد را به هم تبريك مي گويند و براي هم سال خوب و پربركتي را آرزو مي كنند.
● دعاي تحويل سال نو يكي ديگر از آداب عيد نوروز
مجلسي در كتاب زادالمعاد در خصوص دعاي سال نو روايت مي كند كه در وقت تحويل سال اين دعا را بسيار بخوانيد:« يا مقلب القلوب والابصار يا مدبر الليل والنهار يا محول الحول و الاحوال حول حالنا الي احسن الحال.»
علامه مجلسي(ره) همچنين خواندن اين دعا را در نوروز مناسب دانسته است:
«اللهم هذه سنه جديده و انت ملك قديم اسإلك خيرها و خيرمافيها و اعوذبك من شرها و شرمافيها و استلفيك موونتها و شغلها يا ذالجلال و الاكرام. ؛ بارالها! اين سال جديد است و تو خدايي ازلي و قديم هستي. خير اين سال و خير آنچه را در اين سال پيش مي آيد، از تو خواستارم و از شر اين سال و شرآنچه در اين سال پيش خواهد آمد، به تو پناه مي برم...»
● زيارت اهل قبور
يكي ديگر از آداب عيد نوروز،رفتن به زيارت اهل قبور در آغازين روزهاي سال نو و نيز برگزاري مراسم تحويل سال در كنار قبور شهدإ از ديگر آداب ديني نوروز است.تشرف و حضور در اماكن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزاري مراسم تحويل سال نو در آن مكانها نيز از جمله آداب نوروز مي باشد.
● ديد و بازديد و دادن عيدي
ايام عيد فرصت مناسبي براي صله رحم و رسيدگي به وضع خويشان و بستگان است كه اين نيز يكي از نشانه هاي اخلاق و سنن مرضيه اسلامي و انساني است. از همان روز اول نوروز، ديد و بازديدها آغاز مي شود. در همه خانواده ها رسم بر آن است كه افراد خانواده ابتدا به ديدن بزرگترهاي فاميل مي روند و عيد را به آنها تبريك مي گويند. سپس به خانه بر مي گردند و منتظر مي مانند تا بزرگترها به آنها سر بزنند. در اين ديد و بازديدها عيدي هم داده مي شود.علاوه بر ديدوبازديد از بستگان، دوستان، همسايگان و بزرگان فاميل، با جمعي از مصيبت ديدگان در سال گذشته نيز ديدار مي شود. ديد و بازديدها تا روز سيزده بدر، (سيزدهمين روز سال نو)، ادامه داد.
● سيزده بدر
يكي ديگر از آداب عيد نوروز اجراي مراسم سيزده بدراست. سيزده بدر در ميان ايرانيان از دير باز امري بسيار جدي بوده است كه همواره با برپايي مراسمي خاص همراه بوده است . از آن جمله مي توان به غذاهايي كه مردم به طور سنتي در روز سيزده به در مي خوردند اشاره كرد . خوردن كاهو سكنجبين و چغاله بادام از خوردني هاي مرسوم عصر سيزده به در است.
.
..
...
..
نماز عيد
يكي از آداب عيد نوروز خواندن نماز عيد است.شيخ طوسي(ره) فرموده است: نماز ظهر و عصر روز نوروز را كه خواندي چهار ركعت نماز با دو سلام (دو ركعت دو ركعت) مي خواني ركعت اول پس از حمد ده بار سوره «قدر» ركعت دوم پس از حمد ده بار سوره «كافرون» ركعت سوم پس از حمد ده بار سوره «توحيد» ركعت چهارم پس از حمد ده بار سوره «ناس» و «فلق» (معوذتين). و در پايان نماز سجده شكر بجاآور و در آن دعاكن تا خداوند گناهان ۵۰ ساله ات را ببخشد.
نظافت و لباس تميز
يكي ديگر از آداب عيد نوروز پوشيدن لباس نو و تميز است.نظافت و رعايت بهداشت و نيز پوشيدن لباس تميز و استفاده از عطر و بوي خوش در صورت امكان از وظايف اخلاقي و اجتماعي نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است كه فرمود: «و البس انظف ثيابك و تطيب باطيب طيبك» ؛ «تميزترين لباست را بپوش و با بهترين عطرت خود را خوشبوي ساز»
● خريد لباس نو و سبز كردن گندم
سبز كردن گندم و خريد لباس از ديگر آداب و رسوم عيد است.يكي دو روز مانده به آغاز سال جديد (نوروز)، افراد خانواده براي خريد لباس عيدشان به بازار و فروشگاه ها مي روند و لباس هاي نو و پارچه هاي رنگين، خريداري مي كنند. در واقع افراد خانواده با خريد لباس نو و تغيير ظواهر زندگي نشاط خاصي ا به زندگي خود مي بخشند.
در برخي از مناطق ايران، به رعايت اين آداب و رسوم، بسيار تاكيد شده است به عنوان مثال در شيراز، از يكي دو ماه به نوروز مانده شيرازي ها به بازار مي روند و لباس عيدشان را مي خرند پارچه هايي معمولاً خريداري مي شود كه داراي رنگ روشن و سرخ يا زرد باشد. آنها معتقدند كه لباس را خودشان بدوزند، پارچه آن را روزهاي دوشنبه يا جمعه قيچي كنند و نيز روز پنج شنبه ساعت سنگين است و لباس مدتي روي دست مي ماند تا دوخته شود، روز سه شنبه اگر بريده شود نصيب دزد يا مرده شور خواهد شد و روز چهار شنبه مي سوزد وسايل خانه نيز بايد عوض شود و يا تميز گردد. پختن نان شيرين از جمله كارهايي است كه حتماً بايد قبل از عيد و براي عيد انجام بگيرد .
سبز كردن گندم، عدس، تره تيزك، ده پانزده روز به عيد مانده در خانه هاي شيراز صورت مي گيرد. براي اين كار از ظرفي استفاده مي كنند كه از جنس مس يا روي باشد و بعد مقداري دانه ابتدا به سلامتي آقا امام زمان (عج) مي ريزند و به ترتيب بعد از آن نام اعضاي خانواده را مي آورند.
● خانه تكاني
يكي از رسوم پسنده و ارزشهاي نيك عيد، نظافت و خانه تكاني است كه يكي دو هفته پيش از عيد خانه تكاتي يا رفت و روب انجام مي گيرد و مجدداً اثاثيه را جابه جا مي كنند و گردگيري مي كنند و دوباره آنها را مي چينند در واقع مردم قبل از رسيدن سال نو تحولي در زندگي خود مي كنند و خانه را براي پذيراني از ميهمانان عيد آماده مي سازند.
● تهيه سفره هفت سين
تهيه سفره هفت سين از ديگر آداب عيد نوروز است.بزرگترين نماد آيين نوروز "هفت سين" ، است. "محمد علي دادخواه" كه اخيراً پژوهشي با عنوان "نوروز و فلسفه هفت سين" را به نگارش در آورده، در اين باره مي نويسد: "عدد هفت برگزيده و مقدس است. در سفره نوروزي انتخاب اين عدد بسيار قابل توجه است. ايرانيان باستان اين عدد را با هفت امشاسپند يا هفت جاودانه مقدس ارتباط مي دادند. در نجوم عدد هفت، خانه آرزوهاست و رسيدن به اميدها را در خانه هفتم نويد مي دهند. علامه مجلسي مي فرمايد: آسمان هفت طبقه و زمين هفت طبقه است و هفت ملك يا فرشته موكل برآنند و اگر موقع تحويل سال، هفت آيه از قرآن مجيد را كه باحرف سين شروع مي شودبخوانند آنان را از آفات زميني و آسماني محفوظ مي دارند."
هفت سين عبارت است از سماق، سير، سنجد، سمنو، سكه، سركه، سبزي .
...
..