برپايي نماز ››› چگونه نماز بخوانيم؟ " يا كيفيت نمازهاي يوميه "
واجبات نماز ( ترتيبات نماز ):
1) نيت
2) قيام
3) تكبيرة الاحرام
4) ركوع
5) سجود
6) قرائت
7) ذكر
8) تشهد
9) سلام
10) ترتيب
11) موالات
تكبيرة الاحرام
"نماز" با گفتن "الله اكبر" آغاز مي شود، گفتن "الله اكبر" در آغاز نماز به معناي جدايي از غير خدا و پيوستن به اوست.
اعلام بزرگي پروردگار و دوري جستن از تمام قدرتهاي دروغين است.
با اين تكبير به حريم نماز وارد مي شويم و برخي كارها بر ما حرام مي شود.
هنگامي كه نماز را شروع مي كنيم بايد متوجه باشيم كه چه نمازي را مي خوانيم؛ مثلا نماز ظهر است يا عصر و آن را تنها براي اطاعت فرمان خداوند بجا آوريم كه اين همان "نيت" است و از اجزاي اصلي نماز به شمار مي آيد.
از آغاز تا پايان نماز بايد از اين كارها كه نماز را باطل مي كند بپرهيزيم:
1- خوردن و آشاميدن.
2- روي از قبله برگرداندن.
3- سخن گفتن.
4- خنديدن.
5- گريستن.
6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن.
7- كم يا زياد كردن اجزاي اصلي نماز؛ مانند ركوع.
هنگام گفتن "الله اكبر" مستحب است، دستها را تا مقابل گوشها بالا ببريم.
قرائت سوره حمد
پس از گفتن "الله اكبر" سوره حمد را مي خوانيم:
بسم الله الرحمن الرحيم
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ
مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ
اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ
صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ
غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ
پس از سوره حمد، يك سوره ديگر از قرآن را مي خوانيم به عنوان نمونه، مي توان سوره توحيد را خواند:
قرائت سوره توحيد
بسم الله الرحمن الرحيم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ
اللَّهُ الصَّمَدُ
لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ
وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ
پسرها و مردان بايد نماز صبح و مغرب و عشا، حمد و سوره را (در ركعت اول و دوم) بلند بخوانند ولي دخترها وبانوان، اگر نا محرم صداي آنان را نشنوند مي توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر عصر همه بايد حمد وسوره را آهسته بخوانند.
انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسي كه اصلا نمي تواند صحيح آن را ياد بگيرد، بايد هر طور كه مي تواند بخواند و بهتر آن است كه نماز را به جماعت بجا آورد.
ركوع
پس از تمام شدن حمد وسوره سر به ركوع خم مي كنيم و دستها را به زانوها مي گذاريم و مي گوييم:
"سبحان ربي العظيم وبحمده"
پاك و منزه است خداي بلند مرتبه كه او را ستايش مي كنم .
و يا مي گوييم: "سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله"
سجود ( يا دو سجده در هر ركعت از نماز )
سپس سر از ركوع برداشته (مي ايستيم) و آنگاه به سجده مي رويم و هفت عضو بدن؛ يعني پيشاني، كف دو دست، سر زانوها و نوك انگشتان بزرگ پا را بر زمين گذاشته و مي گوييم:
"سبحان ربي الاعلي وبحمده"
پاك و منزه است خداي بلند مرتبه كه او را ستايش مي كنم .
يا "سبحان الله" را سه مرتبه تكرار مي كنيم.
در سجده نماز، بايد پيشاني را روي خاك يا سنگ يا چيزهاي ديگري از زمين بگذاريم.
سجده بر چيزهايي كه از زمين مي رويد و براي خوراك و پوشاك انسان مصرف نمي شود نيز صحيح است.
مهر نماز كه بيشتر در بين ما معمول است، در حقيقت قطعه خاك پاكيزه اي است كه نمازگزار همراه خود دارد تا براي سجده، پيشاني را روي آن بگذارد.
سجده دوم
پس از سجده اول ، مي نشينيم و بار ديگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا مي آوريم.
با تمام شدن سجده دوم، يك ركعت نماز به پايان مي رسد؛ يعني تا بدينجا، ركعت اول نماز را خوانده ايم، بنابراين بطور خلاصه، ركعت اول نماز عبارت است از:
1- تكبيره الاحرام (گفتن "الله اكبر" در آغاز نماز).
2- قرائت (خواندن حمد و سوره).
3- ركوع و ذكر آن.
4- دو سجده و ذكر آنها.
ركعت دوم
پس از تمام شدن ركعت اول نماز، بدون آن كه صورت نماز به هم بخورد و يا فاصله اي ايجاد شود، از جا برخاسته، بار ديگر مي ايستيم و حمد و سوره را به همان ترتيبي كه در ركعت اول نماز گفته شد، مي خوانيم.
قنوت
در ركعت دوم نمازهاي روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از ركوع، مستحب است، دستها را روبروي صورت گرفته ودعايي بخوانيم؛ اين عمل را "قنوت" گويند.
در قنوت مي توان اين دعا را خواند:
"ربنا آتنا في الدنيا حسنة وفي الاخرة حسنة وقنا عذاب النار"
پيامبر خدا (ص) فرمود: "كسي كه قنوت نمازش طولاني تر باشد، حسابرسي او در روز قيامت راحت تر است". پس از قنوت، ركوع وسجده ها را مانند ركعت اول بجا مي آوريم.
تشهد
در ركعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم بايد در حالي كه رو به قبله نشسته ايم "تشهد" بخوانيم؛
يعني بگوييم:
" اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له "
و اشهد ان محمدا عبده ورسوله
اللهم صل علي محمد وال محمد"
سلام
تا اينجا ركعت دوم نماز هم تمام مي شود و اگر نماز دو ركعتي باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام مي كنيم؛ يعني مي گوييم:
السلام عليك ايها النبي ورحمة الله وبركاته
السلام علينا وعلي عباد الله الصالحين
السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
اكنون نماز صبح را فرا گرفتيم و چنانچه نمازي كه مي خوانيم سه ركعتي يا چهار ركعتي باشد، بايد در ركعت دوم، بعد از خواندن تشهد، بدون آن كه سلام نماز را بگوييم، بايستيم و ركعت سوم نماز را بخوانيم.