مسئول گنجينه تاريخ مشهد موزه آستان قدس رضوي با اعلام اين مطلب اظهارداشت: بمنظور جلوه و چشم انداز بهتر و نيز سهولت و وضوح بيشتر در رويت سنگاب نفيس و زيباي خوارزمشاهي توسط بازديدكنندگان و علاقمندان به آثار نفيس تاريخي ، اين اثر۸۰۰ ساله فرهنگي و هنري از محل خود دريكي از ويترين هاي موزه تاريخ مشهد خارج و به تالار ورودي موزه مركزي حرم مطهررضوي انتقال يافت .

مجيد مهردوست خاطرنشان كرد: با جابجايي اين اثر فوق العاده نفيس، استقبال علاقمندان و ازدحام بازديدكنندگان در اطراف اين اثر چشم نواز روبرو شده است. وي با بيان اينكه سنگاب خوارزمشاهي يكي ازنفيس ترين و قديمي ترين اشياي فرهنگي وهنري درموزه آستان قدس رضوي است وقدمت آن به قرن ششم هجري قمري بازمي گردد افزود: واژه ي« سنگاب» اسم مركب و به معني ظرف و دوستكامي بزرگ است كه از سنگ يكپارچه تراشيده شده وبا ظرفيت مقدارزيادي آب در زمان هاي قديم براي وضو يا آشاميدن در مكان هاي عمومي همچون مساجد ، تكايا وبازارها كه دسترسي به آب شرب نبوده مورد استفاده قرار مي گرفته است. مهردوست با ذكر اين كه سنگاب در زمان هاي قديم به عنوان آبخوري كام تشنه زائران حرم ملكوتي حضرت رضا(ع) را سيراب مي ساخته افزود: اين سنگاب ۱۱۰ سانتي مترارتفاع و بيش از ۱۷۰۰ كيلوگرم وزن دارد.

مجيد مهردوست با اعلام اين كه وضعيت ظاهري اين سنگ نشان مي دهد كه هنرمند سنگ تراش، آن را از يك قطعه سنگ يكپارچه و سياهرنگ (هركاره) ساخته افزود: بدنة اين سنگاب، كروي و قطر دهانة داخلي آن ۵/۱۰۶ سانتيمتر مي باشد.

وي تصريح كرد: ضخامت بدنه سنگاب خوارزمشاهي در ناحية لبه ۵/۱۴ سانتيمتر و روي آن ۱۶ نيم دايره براي قرار دادن ظرفهاي آب خوري تراشيده شده و سوراخهايي روي بدنه وجود دارد كه نشانگر برداشت آب در ارتفاع هاي متفاوت بوده و سوراخي در كف آن جهت خروج باقي ماندة آب تعبيه شده و روي بدنه آن نيز با كتيبه ها و نقوش گياهي و هندسي زيبا حجاري و تزيين شده است.
مجيد مهردوست اضافه كرد: اين ظرف داراي تاريخهاي ۵۹۷ و ۶۱۰ هجري مي باشد كه با بررسي نوع خط و متن كتيبه ها و وقايع تاريخي اين دوره مشخص مي شود كه كار ساخت سنگاب در اين سال به سفارش محمد بن حيدر موسوي شروع شده و رديف اوّل كتيبه هاي فوقاني شامل احاديث و ماده تاريخ آن (۵۹۷ ق.) در رديف دوّم، نيز در همين زمان توسط محمد واحمد سنگتراش حجاري شده است، اما پس از آن در حد فاصل سالهاي پس از ۶۰۰ هجري توسط محمد بن احمد دو باره بر روي آن كار شده و در تاريخ ۶۱۰ هجري اتمام يافته است و در اين زمان به منظور تعظيم و تكريم سلطان محمد خوارزمشاه و وزيرش محمد بن مسعود از اين دو نيز با احترام خاص و القاب متعدد دركتيبه هاي اين اثرفرهنگي وهنري نام برده شده است.
گفتني است موزه آستان قدس رضوي با برخورداري از گنجينه هاي نفايس قرآني، هداياي مقام معظم رهبري، فرش ومنسوجات، تاريخ مشهد، مردم شناسي، تمبر،سكه واسكناس، ظروف، سلاح ،نجوم وساعت ،آبزيان وگنجينه هنرهاي تجسمي ازغني ترين وديدني ترين موزه هاي كشور، منطقه و جهان اسلام بشمار مي آيد.


منبع: روابط عمومي واموربين الملل سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوي

..

.../

/