همه دچار ريزش مو مي‌شوند. اين اتفاق  معمولاً موقع دوش گرفتن، سشوار كشيدن موها يا شانه كردن آنها رخ مي‌دهد و  كاملاً طبيعي است.متخصصين پوست و مو مي‌گويند، "ريختن پنجاه تا صد تار مو  در روز طبيعي است. دليل آن اين است كه مو وارد چرخه‌ خود مي‌شود و موي جديد  جاي آن را مي‌گيرد." اما ريزش مو مي‌تواند نشانه يك مشكل جسماني جدي‌تري  باشد كه نياز به معاينه متخصص و احتمالاً درمان دارد. در اين مقاله به 6  دليل عمده ريزش مو و راه‌ هاي كنار آمدن با آن مي‌پردازيم.

1. تلوژن افلوويوم (Telogen Effluvium)
يكي  از دلايل ريزش مو در خانمها تلوژن افلوويوم است.تلوژن افلوويوم پديده‌اي  است كه پس از بارداري، جراحي‌هاي مهم، كاهش وزن شديد و استرس زياد اتفاق  مي‌افتد طوريكه در روز تعداد زيادي از موهايتان معمولاً موقع شامپو كردن  موها، درست كردن يا شانه كردن آنها مي‌ريزند. ريزش مو مي‌تواند يكي از  عوارض جانبي مصرف برخي داروها مثل داروهاي ضدافسردگي، بتابلاكرها و داروهاي  ضدالتهابي غيراستيروئيدي باشد. طي تلوژن افلوويوم، موها قبل از اينكه سريع  وارد فاز تلوژن شوند، بسيار سريعتر از حد نرمال از فاز رشد وارد فاز  استراحت مي‌شوند.
علائم ريزش مو در خانمها: زنان مبتلا به تلوژن  افلوويوم،6 هفته تا 3 ماه پس از يك اتفاق استرس ‌زا دچار ريزش مو مي‌شوند.  در اين زمان، ممكن است موها دسته‌ دسته بريزند.
چه بايد كرد: در  برخي موارد، مثل بارداري يا جراحي‌هاي مهم، بايد تا كندتر شدن روند ريزش مو  تحمل داشته باشيد. اگر علت اصلي مصرف يك داروي خاص باشد، درمورد پايين  آوردن دوز مصرفيتان يا تغيير دارو با پزشكتان صحبت كنيد. اگر دليل ريزش  مويتان استرس است، نهايت تلاشتان را براي پايين آوردن ميزان اضطراب و  استرستان انجام دهيد.

2. كم‌ كاري تيروئيد
يكي  ديگر از دلايل ريزش مو در خانمها ممكن است كم كاري تيروئيد باشد.ميليون‌ها  نفر در سراسر جهان، كه اكثر آن را زنان تشكيل مي‌دهند، از بيماري تيروئيد  رنج مي‌برند. وقتي بدنتان مقدار كمي هورمون تيروئيد توليد كند، هورموني كه  مسئول متابوليسم بدن، ضربان ‌قلب و روحيه است، يعني به كم‌كاري تيروئيد  دچار هستيد. اگر بدنتان مقدار زيادي از هورمون تيروئيد توليد كند پركاري  تيروئيد داريد. هورمون تيروئيد مسئوليت زيادي در بدن دارد، از سرعت سوخت ‌و  ‌ساز پايه—سرعتي كه بدنتان براي فعاليت اكسيژن و انرژي مصرف مي‌كند—گرفته  تا رشد موها، پوست و ناخن‌هايتان. اما وقتي مقدار كافي و مناسب از اين  هورمون در بدن وجود نداشته باشد، برخي از عملكردهاي بدنتان دچار تغيير  مي‌شود.
علائم:كم‌كاري تيروئيد علائم بسيار زيادي در بدن ايجاد  مي‌كند كه از آن قبيل مي‌توان به افزايش وزن بي‌دليل، خستگي، يبوست،  افسردگي و مشكل در مركز كردن اشاره كرد. مو، ناخن و پوست شكننده ‌تر شده و  بسيار راحت‌تر مي‌شكند. اين مشكل در زنان، مخصوصاً زنان بالاي 50 سال،  بسيار متداول‌تر است.
پركاري تيروئيد نيز مي‌تواند موجب كاهش وزن  بي‌دليل، تپش قلب، اضطراب، آسيب‌پذيري، اسهال، رطوبت پوست، شعف عضلاني و  بهت‌زده شدن چشم‌ها شود. با بالا رفتن متابوليسم نيز ممكن است ريزش مو  اتفاق بيفتد. پركاري تيروئيد تداول كمتري نسبت به كم‌كاري آن دارد.
چه  بايد كرد: براي برگرداندن هورمون تيروئيد در بدنتان به حالت نرمال،  پزشكتان داروي هورمون تيروئيد برايتان تجويز خواهد كرد. براي اطمينان از  مناسب بودن دوز مصرفي، نياز به آزمايشات منظم تيروئيد است.

3. لوپوس
يكي  ديگر از علتهاي ريزش مو در خانمها ممكن است مربوط به بيماري لوپوس  باشد.لوپوس يك بيماري خودايمن مزمن است كه در آن سيستم ايمني خود بدن به  بافت‌هاي سالم آسيب مي‌رساند. اين مشكل 5/1 ميليون فرد را در سراسر جهان  درگير كرده است و در سال‌هاي باروري زنان بيشتر اتفاق مي‌افتد.
علائم:  لوپوس معمولاً موجب خستگي شديد، سردرد، زخم‌هاي دهاني و متورم شدن و  دردناك شدن مفاصل مي‌شود. افراد زيادي دچار يك زخم پروانه‌اي شكل در پل  بيني مي‌شوند و حساسيت زيادي به خورشيد پيدا مي‌كنند. علائم ديگر آن شامل  تب، تورم پاها و دست‌ها و اطراف چشم، درد سينه و كم‌خوني مي‌باشد. افراد  زيادي همچنين دچار ريزش مو مي‌شوند كه ممكن است خفيف باشد و فقط موقع شامپو  كردن موها يا شانه كردن آن اتفاق مي‌افتد. اين ريزش مو مي‌تواند شديد هم  باشد و موها دسته‌ دسته بريزد و روي پوست سر هم زخم‌هايي ايجاد شود.  ازآنجاكه اين علائم در مشكلات ديگر هم ممكن است اتفاق بيفتد، معمولاً  بيماري لوپوس مقلد بزرگ هم ناميده مي‌شود.
چه بايد كرد: اگر ريزش  موي شما با درد مفاصل، خستگي و ساير علائم گفته شده براي لوپوس همراه است،  به روماتولوژيست مراجعه كنيد. متخصص مشكل شما را با تجويز داروهاي خوراكي  مثل پردنيزون (prednisone) درمان مي‌كند. اگر روي پوست سرتان زخم ايجاد شده  است بايد به پزشك متخصص پوست و مو مراجعه كنيد كه برايتان كرم موضعي تجويز  كند.

4. سندرم تخمدان پلي‌كيستيك
يكي ديگر از دلايل ريزش مو در خانمها سندرم تخمدان پلي كيستيك مي باشد.

زنان زيادي در سراسر جهان از سندرم تخمدان  پلي‌كيستيك رنج مي‌برند. اين مشكل كه مي‌تواند از يازده‌ سالگي شروع شود،  به‌دليل عدم توازن هورموني ايجاد مي‌شود كه در آن تخمدان‌ها هورمون مردانه  زيادي توليد مي‌كنند. اين مشكل معمولاً موجب ناباروري مي‌شود.
علائم:  سندرم تخمدان پلي‌كيستيك موجب رشد مو روي صورت، عادت ‌ماهيانه نامنظم،  آكنه و جوش و كيست تخمدان مي‌شود. بااينكه روي قسمت‌هاي ديگر بدن شاهد رشد  بيشتر موها مي‌شود، موهاي سر شروع به ريزش شديد مي‌كند.
چه بايد  كرد: اكثر موارد سندرم تخمدان پلي‌كيستيك با داروهاي ضدبارداري مثل Yasmin  كه حاوي يك آنتي ‌آندروژن قوي است كه جلوي تستوسترون را مي‌گيرد. كاهش وزن  هم مي‌تواند با كاهش تاثير هورمون‌هاي مردانه براي اين منظور مفيد باشد.

5. مشكلات پوست سر
ناسالم  بودن پوست سر مي‌تواند موجب اتهاباتي شود كه رشد مو را دشوار مي‌كند.  مشكلات پوستي كه موجب ريزش مو مي‌شود شامل شوره‌ سر، پسوريازيس و عفونت‌هاي  قارچي مثل كچلي است.
علائم: شوره سر باعث مي‌شود پوست كف سر بريزد  به همين دليل پوسته‌هاي زردرنگ چرب در موهايتان مي بينيد يا روي لباستان  مي‌ريزد. اين مشكل درنتيجه مخمري به نام مالاسزيا، تغييرات هورموني يا چربي  اضافي پوست ايجاد مي‌شود. پسوريازيس كه مشكلي خودايمن است كه موجب  تغييروتبديل بيش از حد سلول‌هاي پوستي مي‌شود و پوسته‌اي ضخيم و سفيدرنگ  روي پوست ايجاد مي‌كند كه اگر كنده شود خونريزي مي‌كند. كچلي هم با قارچي  كه با لمس كردن فرد يا حيوان مبتلا به آن دچار مي‌شويد، لكه‌هايي قرمزرنگ  روي پوسته سرتان ايجاد مي‌شود كه منتشر مي‌شود.
چه بايد كرد: هر  مشكل نياز به نسخه خاص خود دارد: براي شوره سر يك شامپو درماني، براي  پسوريازيس دارو يا نوردرماني و براي كچلي ضدقارچ‌هاي خوراكي تجويز مي‌شود.

6. درست كردن بيش از حد موها
از  دلايل ديگر ريزش مو در خانمها ،شامپو زدن بيش از حد، رنگ كردن بيش از حد و  استفاده زياد از مواد آرايش مو است كه مي تواند به مو آسيب برساند و موجب  شكسته شدن و ريزش مو شود. براي اين منظور معمولاً از تركيبي از كارهاي  مختلف—مثل استفاده از كراتين، رنگ مو و سشوار كشيدن موها—است كه موجب اين  آسيب مي‌شود.
علائم: اگر ريزش مو بخاطر آرايش بيش از حد موها باشد، موها شكننده مي‌شود و پياز مو در انتهاي آن ديده نمي‌شود.
چه  بايد كرد: از وسايلي كه موهايتان را بيش از اندازه داغ مي‌كند استفاده  نكنيد. سشوارتان رادر حالت خنك استفاده كنيد و از اتوي مو تا حد امكان كمتر  استفاده كنيد. هيچوقت موها را يك تا دو درجه روش‌تر يا تيره‌تر از رنگ موي  اصليتان نكنيد. تغيير رنگ مو هر چه شديدتر باشد، نياز به موادشيميايي  بيشتر است كه موجب شكسته شدن موها مي‌شود. اگر از ژل يا اسپري مو استفاده  مي‌كنيد، قبل از اينكه خشك شود موها را شانه كنيد چون موها سخت‌تر شده و  شكسته شدن آن بيشتر مي‌شود.
وضعيت موها شما نه تنها بر ظاهرتان  تاثير مي‌گذارد، بلكه نشانه مهمي از وضعيت سلامتي بدنتان است. اگر دچار  ريزش موي شديد شده‌ايد حتماً به متخصص پوست و مو مراجعه كنيد.

ريزش مو بعد از زايمان:

تمام مادران پس از زايمان ريزش مو را تجربه مي كنند اما شدت و ضعف آن در افراد مختلف متفاوت است.

در طول بارداري تغييرات هورموني در بدن  مادر موجب مي شود فاز استراحت موها طولاني تر شود و بنابراين ريزش مو از  حالت عادي كمتر مي شود.

اين ريزش مو كه نسبتا شايع است، ريزش موي  بعد از زايمان ناميده مي‌شود. در اين حالت ريزش موها موقتي است و اغلب  اوقات تازه مادران را ناراحت و نگران مي‌كند. حرف و حديث‌هاي غيرعلمي زيادي  نيز در مورد ريزش مو بعد از زايمان گفته مي‌شود كه اثرات نامطلوبي روي اين  خانم‌ها مي‌گذارد. البته در اين ميان بعضي مادربزرگ‌ها نيز طبق باوري  قديمي خواهند گفت كه: «چون فرزندت دارد تو را مي‌شناسد، موهايت شروع به  ريختن خواهد كرد.»

همه اين صحبت‌ها  در مورد ريزش مو بعد  از زايمان و يا احتمالا مواردي كه به شما مي‌گويند "نبايد شير خودت را به  فرزندت بدهي چون ضعيف مي‌شوي و موهايت مي‌ريزد"، غيرمنطقي است و نبايد به  آنها اهميت دهيد. به‌ طور معمول ريزش طبيعي موها در دوران بارداري كاهش  مي‌يابد و پس از زايمان، موهايي كه وارد مرحله استراحت نشده بودند به اين  مرحله وارد شده و مي‌ريزند. افزايش ريزش مو كه معمولا دو تا سه ماه پس  از زايمان مشخص مي‌شود به اين دليل است. شما هنگام شانه زدن متوجه ريزش حجم  زيادي از موهايتان مي‌شويد و اين ريزش موي ناشي از زايمان، يك تا شش ماه  طول خواهد كشيد و معمولا با رشد طبيعي موها جايگزين مي‌شود. جالب است  بدانيد بعد از سقط جنين (خودبه‌خود يا عمدي) نيز چنين ريزش مويي ايجاد  مي‌شود. البته اين ريزش مو الزاما در همه خانم‌ها پس از زايمان اتفاق  نمي‌افتد و تمام خانم‌ها با هر بارداري دچار افزايش ريزش مو نمي‌شوند.
به  علت اين ريزش مو بعد از زايمان،بعضي از خانم‌ها ابراز نگراني مي‌كنند كه  مبادا طاس شوند و عنوان مي‌كنند كه موهايشان از ريشه كنده مي‌شود. به آنها  بايد گفت كه نبايد نگران باشيد، چون موهايتان از ريشه كنده نمي‌شوند و  احتمالا شما موهايي را مي‌بينيد كه وارد فاز استراحت شده‌اند و به طور  طبيعي مي‌ريزند.
اگر ريزش مو روزانه به 50 تا 100 تار مو هم برسد، كاملا طبيعي است و جاي نگراني ندارد. لازم  است به نكاتي كه در خصوص ريزش موي بعد از زايمان بيان شد توجه كنيد و اگر  بيش از چند ماه ريزش موهاي تان طول كشيد و حالت موهايتان برنگشت، براي  بررسي‌هاي بيشتر به متخصص پوست و مو مراجعه كنيد. البته اين احتمال بعيد  است.

توصيه‌هايي در ارتباط با ريزش مو بعد از زايمان:

- از دستكاري موها تا حد ممكن خودداري نموده و آنها را با يك برس نرم ساخته شده از كرك طبيعي برس بزنيد.
-  موها را با ملايمت شامپو كنيد و براي خشك كردن، آنها را با يك حوله خشك  ببنديد و از كشيدن يا فشار بيش از حد، هنگام خشك كردن با حوله بپرهيزيد.
- از يك مدل موي طبيعي و راحت كه نياز به بستن و دستكاري زيادي نداشته باشد، استفاده كنيد.
- صبور باشيد، چون به ندرت ريزش موي شما بيش از چهار ماه طول مي‌كشد.
- به رژيم غذايي خودتان اهميت فراواني بدهيد،  چون علاوه بر اين كه در دوران شيردهي به سر مي‌بريد، بايد بدانيد رژيم‌هاي  فاقد پروتئين در ريزش موها نقش دارند (موها از پروتئين تشكيل شده‌اند).  اگر گياه‌خوار هستيد و رژيم فاقد پروتئين داريد، كاهش قطر موها و ريزش آنها  را خواهيد ديد اما اين باور كه كمبود ويتامين به تنهايي باعث ريزش موها  مي‌شود غلط است و چنين مساله‌اي ثابت نشده است.